เด็กเจ้าปัญญา (ฉบับย่อ)

               เด็กคนหนึ่งในเมืองมิถิลาเกิดมามีแท่งยาอยู่ในมือ พ่อเอาแท่งยามาทาแล้วหายปวดหัว จึงตั้งชื่อว่า มโหสถ มโหสถมีปัญญาดี 7 ขวบ สามารถคิดสร้างโรงเด็กเล่นมีหลังคา นอกจากให้เด็กเล่นแล้ว ใช้เป็นที่พักผ่อน และที่ตัดสินความ สามารถตัดสินปัญหาได้ยุติธรรม เช่น มีคนขโมยวัว ก็จับคนขโมยได้ โดยถามว่าวัวกินอะไร คนขโมยตอบไม่ตรงกับอาหารที่วัวสำรอกออกมา  มียักษ์ขโมยเด็กก็จับได้ว่ายักษ์ไม่ใช้แม่เด็ก เพราะระหว่างที่แย่งเด็กกัน แม่ที่แท้จริงไม่ต้องการเห็นลูกเจ็บ
               พระราชาต้องการให้มโหสถรับราชการ แต่ราชบัญฑิต 4 คนทัดทานไว้ พระราชาจึงทดสอบความฉลาดของมโหสถ โดยให้หุงข้าวที่ไม่ใช้ข้าวสาร ไม่ใช้น้ำธรรมดา  ไม่ใช้หม้อข้าว ไม่ใช้เตาหุงข้าว ไม่ใช้ไฟธรรมดา ไม่ใช้ฟืน ไม่ให้หญิงหรือชายยกข้าว และไม่ให้ขนข้าวตามทางหลวง มโหสถแก้ปัญหาโดย ใช้ข้าวแหลก ใช้น้ำค้าง ใช้ภาชนะดิน ใช้ไม้ท่อนเล็กวางต่อกันเป็นเตา ใช้ไม้สีกันเป็นไฟ ใช้ใบไม้แทนฟืน ใช้กะเทยยกข้าว และใช้เส้นทางลัดขนข้าว
              พระราชาพอใจ แต่งตั้งให้พ่อมโหสถปกครองหมู่บ้าน ให้มโหสถรับราชการ พร้อมมอบเรือนไม้ มโหสถรับราชการด้วยดีและเป็นที่พอใจของพระราชา